طبق ماده یک قانون تشدید مجازات مرتکبین ارتشا، اختلاس و کلاهبرداری، هر کسی که از راه حیله و تقلب مردم را فریب دهد یا به امور غیر واقع امیدوار کند یا از حوادث و پیشامدهای غیر واقع بترساند و یا اسم و عنوان جعلی اختیار کند و به یکی از وسایل مذکور و یا وسایل تقلبی دیگر وجوه، اموال و… را بدست آورده و از این راه مال فرد دیگری را ببرد کلاهبردار به حساب می آید.
موارد اثبات جرم کلاهبرداری
۱) اغفال و فریب قربانی
۲) توسل به وسایل متقلبانه باید مقدم بر تصاحب مال غیر باشد
۳) مال برده شده متعلق به دیگری باشد
۴) لزوم متقلبانه بودن وسایل مورد استفاده برای اغفال دیگر
عناصر تشکیل‌دهنده جرم کلاهبرداری
عنصر قانونی
جرم کلاهبرداری، ماده یک قانون تشدید مجازات مرتکبین ارتشا، اختلاس و کلاهبرداری مصوب ۱۵ آذر سال ۱۳۶۷ مجمع تشخیص مصلحت نظام به انضمام دو تبصره آن است.
بر اساس این ماده؛ هر کس از راه حیله و تقلب مردم را به وجود شرکت‌ها یا تجارت‌خانه‌ها یا کارخانه‌ها یا موسسات موهوم یا به داشتن اموال و اختیارات واهی فریب دهد یا به امور غیرواقع امیدوار کند یا از حوادث و پیشامدهای غیرواقع بترساند یا اسم جعلی اختیار کند و به یکی از وسایل مذکور یا وسایل تقلبی دیگر، وجوه، اموال، اسناد، قبوض و… را تحصیل کرده و از این راه مال دیگری را ببرد، کلاهبردار محسوب و علاوه بر رد مال به صاحبش، به حبس از یک تا هفت سال و پرداخت جزای نقدی معادل مالی که اخذ کرده است محکوم می‌شود.
عنصر مادی
عنصر مادی تایع رفتار مادی میباشد و این رفتار مجرمانه در جرم کلاهبرداری به صورت فعل مثبت است. بنابراین ترک فعل حتی اگر با سو نیت نیز همراه باشد، عنصر مادی جرم کلاهبرداری محسوب نمیشود.
به عنوان مثال، شخصی با کمک وسایل متقلبانه‌‌ای، خود را فردی بانفوذ معرفی می‌کند و موجب فریب فرد دیگری شده و مبلغی از او دریافت می‌کند.
در صورتی که به هیچ وجه، چنین شخصیتی نداشته و با فعلی مثبت، مرتکب کلاهبرداری شده و با فریب پولی به دست آورده است.در جرم کلاهبرداری، متقلبانه محسوب شدن وسایلی که مجرم از آنها برای بردن مال غیر بهره میبرد، از اهمیت زیادی برخوردار است.
عنصر روانی
عنصر روانی شرط و یا عنصر سوم مورد نیاز برای احقاق جرم کلاهبرداری میباشد.
از عنصر روانی، تحت عنوان «سوء نیت» نیز یاد می‌شود. سوء نیت بر دو نوع سوء نیت عام و سوء نیت خاص تقسیم می‌شود.
سوء نیت عام در جرم کلاهبرداری این است که مرتکب قصد ارتکاب اعمال مادی فیزیکی ذکرشده را داشته باشد، یعنی به طور عمدی از وسایل متقلبانه استفاده کرده باشد.
سوء نیت خاص هم به معنای داشتن قصد بردن مال دیگران، از سوی مرتکب جرم میباشد.
مجازات کلاهبرداری
مجازات کلاهبردار در جرم کلاهبرداری ساده؛ محکوم شدن به حبس از ۱ تا ۷ سال و جزای نقدی معادل مال برده شده و رد اصل مال به صاحب مال میباشد.
مجازات کلاهبردار در جرم کلاهبرداری مشدد؛ حبس از ۲ تا ۱۰ سال و جزای نقدی معادل مال برده شده و رد اصل مال به صاحب آن و انفصال از خدمات دولتی به نحو دائم است. (در صورتی که کلاهبردار کارمند دولت باشد)
هنگامی که در تبصره و یا ماده ای از قانون واژه تشدید به کار میرود به این معنی است که آن جرم در جامعه بشدت رواج یافته است و اقدامات معمول و عادی برای برخورد با آن کفایت نکرده است.
کلاهبرداری به همراه دو جرم ارتشا و اختلاس همگی جز جرایم و مفاسد اقتصادی محسوب می‌شود.
با توجه به پیچیدگی هایی که اغلب جرایم و شکایات کلاهبرداری به آن دچارند، قبل از طرح شکایات خود بهتر است با یک وکیل پایه یک به مشورت بپردازید به دلیل اینکه اثبات ارکان جرم کلاهبرداری به عهده فرد شاکی بوده و اگر در این پروسه به صورت ناآگانه فعالیتی انجام شود، ممکن است موجب تضییع حق شاکی شود.
ما در گروه وکلای آهوپای با داشتن بهترین وکلای پایه یک دادگستری آماده انجام مشاوره رایگان به شما در جهت احقاق حق در وکلای جرایم و دعاوی کلاهبرداری هستیم.
