چک صیاد و مزایای آن
دو اصل سرعت و تسهیل در معاملات، اقتضای ذات معاملات تجاری است و اسناد تجاری نیز با همین رویکرد به وجود آمده اند، چک نسبت به دیگر اسناد تجاری یعنی سفته و برات، مزایایی دارد همچون قابل تعقیب کیفری بودن و پرداخت مالیات. این سند در حکم اسناد لازم الاجرا است که در صورت عدم تأمین مبلغ آن توسط صدرکننده آن، میشود از طریق اجرای ثبت نسبت به وصول وجه آن اقدام نمود.
چک یکی از ابزارهای مهم در سیستم و نظام پرداخت کشور میباشد و همیشه نقش قابل توجهی در پرداخت و تسویه معاملات داشته است، با این حال در سال های اخیر با وجود مواردی مثل افزایش تعداد چک های برگشتی تا حدودی اعتبار چک را کاهش داد و افرادی که دارنده این چک ها بودند همیشه برای وصول وجه آن نگرانی هایی داشته اند. بنابراین در جهت رفع و کاهش چنین مشکلات و اتفاقاتی، چک های صیاد ایجاد شد.
چک صیاد
کلمه صیاد مخفف عبارت صدور یکپارچه الکترونیکی دسته چک میباشد. سامانه صدور یکپارچه دسته چک به جهت متمرکز ساختن روند صدور دسته چک برای اشخاص از سوی بانک مرکزی است. در واقع قانونگذار، با توجه به مسائل و مشکلات صدور چک ها برگشتی و کلاهبرداری های صورت گرفته و میزان بالای این چک ها، این سامانه را ایجاد کرده است تا از بروز بسیاری از مشکلات در رابطه با چکهای بی محل و جعلی و بدون پشتوانه مالی پیش گیری نماید.
با یکپارچه سازی و متمرکز کردن درخواست دسته چک در بانک مرکزی، امکان اعتبارسنجی صاحبان حساب و امضا وجود دارد درواقع اهلیت افراد برای اعطای دسته چک بررسی میشود تا در صورت درخواست دریافت دسته چک از سوی افراد فاقد صلاحیت و دارای سابقه بد بانکی از اعطای دسته چک به آنها جلوگیری شود.
همچنین به کمک این سامانه و با تخصیص شناسه منحصر به فرد به هر برگ چک، استعلام و پیگیری وضعیت چک آسان میشود و این کار حتما باعث افزایش اعتبار دسته چک در مبادلات مالی خواهد شد.
در سامانه مذکور، امکان استعلام چک صیاد با استفاده از شناسه استعلام مندرج در بالای چک، فراهم شده است تا امنیت بیشتری در استفاده از چک ایجاد شود. دارنده چک میتواند با ارسال شناسه ۱۶ رقمی در چک صیادی به سرشماره پیامکی اعلام شده توسط بانک مرکزی از وضعیت اعتبار صادرکننده چک به جهت تعداد و مبلغ چک های برگشتی ثبت شده نزد بانک مرکزی مطلع شود. بر این اساس و در پیامک پاسخ، وضعیت تعداد چک های برگشتی صادرکننده چک را با یکی از رنگهای زیر اطلاع رسانی میشود.
-اعلام وضعیت سفید به معنی عدم وجود سابقه چک برگشتی یا درصورت وجود سابقه، رفع سوء اثر در تمامی موارد میباشد.
-اعلام وضعیت زرد یعنی صاحب حساب سابقه یک چک برگشتی یا حداکثر تا مبلغ ۵۰ میلیون ریال تعهد برگشتی دارد.
-اعلام وضعیت نارنجی، یعنی صادرکننده چک 2 تا 4 فقره چک برگشتی داشته یا حداکثر مبلغ ۲۰۰ میلیون ریال تعهد برگشتی است.
-اعلام وضعیت قهوه ای نیز به این معنی است که صادرکننده چک دارای 5 تا 10 فقره چک برگشتی یا حداکثر مبلغ ۵۰۰ میلیون ریال تعهد برگشتی است.
-اعلام وضعیت قرمز صادر کننده نیز به معنای این است که صادرکننده چک دارای بیش از 10 فقره چک برگشتی یا بیش از مبلغ ۵۰۰ میلیون ریال تعهد برگشتی است.
نحوه دریافت چک های صیاد
شخص خواهان دریافت دسته چک جدید با مراجعه به شعبه مورد نظر خود نزد بانک، اقدام به درخواست صدور دسته چک مینماید و تقاضای خود را ثبت میکند و اگر از سوی رئیس شعبه تأیید شد، تقاضای او جهت استعلام، به سامانه صیاد بانک مرکزی ارسال میشود.
در صورتی که شخص متقاضی دسته چک صیاد از نظر بانک مرکزی، شرایط و اهلیت دریافت دسته چک را داشته باشد، درخواست او از سامانه صیاد به گروه صدور دسته چک جهت شخصی سازی و چاپ دسته چک ارسال میشود و دسته چک صیاد برای او صادر خواهد شد.